Québec (tiếng Anh: Quebec; phát âm là kê-béc, không phải là quê-béc), có diện tích gần 1,5 triệu km² - tức là gần gấp 3 lần nước Pháp hay 7 lần xứ Anh - và là tỉnh bang lớn thứ hai của Canada. Bằng ngôn ngữ, văn hoá và thể chế của nó, Quebec có hình thức là một quốc gia trong Canada.

Tổng quan

Về phía tây của Québec là tỉnh bang Ontario và vịnh Hudson, về phía đông là tỉnh bang New Brunswick và vùng Labrador (phần đất nội địa của tỉnh bang Newfoundland và Labrador), về phía nam là các tiểu bang Maine, New Hampshire, Vermont và New York của Hoa Kỳ. Hơn 90% diện tích của Québec nằm trên một nền đá lớn gọi là Canadian Shield. Chữ québec có nguồn gốc từ chữ gepèèg của người thổ dân Mi'kmaq. Gepèèg có nghĩa là "eo biển", dùng để ám chỉ chỗ thắt nhỏ lại của sông Saint-Laurent gần Thành phố Québec (tiếng Pháp: Ville de Québec, tiếng Anh: Quebec City). Hiện nay (2004) hơn 7,5 triệu người đang sinh sống tại Québec (tỉnh bang thứ nhì trong Canada về dân số, sau Ontorio), trong đó 80% tập trung ở các trung tâm đô thị nằm dọc theo sông Saint-Laurent (tiếng Anh: Saint Lawrence). Thành phố Montréal (tiếng Anh: Montreal), với một dân số vào khoảng 3 triệu, là một hòn đảo khá lớn nằm giữa sông Saint-Laurent và rất nổi tiếng về lịch sử, kiến trúc và các hoạt động văn hoá. Cho đến đầu thập niên 1980, Montréal vẫn còn là thành phố nổi tiếng nhất và đông dân nhất của Canada. Nằm ngay phía bắc của Montréal là thành phố đông dân thứ hai của Québec: Laval. Thành phố Québec, nằm cách 300 km về phía đông-bắc của Montréal là thủ phủ của tỉnh bang và là thành phố lớn thứ ba.

Lịch sử

Người Âu Châu đầu tiên đến Québec là nhà thám hiểm Jacques Cartier, khi ông đi thuyền ngược lên sông Saint-Laurent đến một ngôi làng nhỏ có tên là Stadacona (một địa điểm trong Thành phố Québec hiện nay) của thổ dân Iroquois vào khoảng 1535. Theo sau đó là nhà thám hiểm Samuel de Champlain vào khoảng 1608. Từ đó Québec thành thuộc địa của Đế quốc Pháp, dưới thời vua Louis XII, và được đặt tên là Nouvelle-France (tiếng Anh: New France); sang đến 1663 thì vua Louis XIV sắc phong Nouveau France thành một tỉnh (province) của Pháp. Năm 1763 Pháp thua Anh và vua Louis XV phải nhượng xứ Québec cho Đế quốc Anh. Phần đất từ đó chính thức mang tên Quebec. Người Anh cai trị Québec nhưng vẫn cho dân chúng giữ các phong tục và luật lệ của người Pháp kể cả việc cho họ đạo Công giáo La Mã hoạt động mà không bắt dân đổi sang Anh giáo. Khi 13 thuộc địa tại châu Mỹ nổi lên chống Đế quốc Anh để giành độc lập vào thập niên 1770 và thập niên 1780, một số người trung thành với Đế quốc Anh bỏ Mỹ chạy sang Québec. Để giúp đỡ nhóm Trung Dân này định cư dễ dàng, Đế quốc Anh ra một đạo luật vào năm 1791 chia Québec làm hai phần: Upper Canada ở phía tây theo luật lệ của Anh (Common Law) và Lower Canada ở phía đông theo luật lệ của Pháp (la Codes civiles). Đến năm 1837 một số người Pháp tại Lower Canada nổi lên chống lại Đế quốc Anh. Sau khi dẹp tan cuộc nổi loạn này, người Anh lại sát nhập Upper Canada và Lower Canada trở lại thành một thuộc địa gọi là Tỉnh Canada (Province of Canada) vào năm 1841. Sang đến năm 1867 thì ba thuộc địa Canada, New Brunswick và Nova Scotia gia nhập với nhau thành một liên bang gọi là Canada. Sau khi liên bang được thành lập, mỗi thuộc địa được gọi là một tỉnh bang (province) và được giữ tên cũng như luật lệ cũ. Riêng Tỉnh Canada thì lại một lần nữa bị chia làm hai: tỉnh bang Québec theo luật Pháp và tỉnh bang Ontario theo luật Anh.

Thành phố

Château Frontenac

Ba thành phố lớn nhất ở Quebec là Montréal, Québec City và Gatineau.

• Thành phố Quebec - Thủ phủ Quebec và trung tâm văn hóa.
• Gaspé - Thành phố nhỏ trên bán đảo Đại Tây Dương đẹp đẽ cùng tên.
• Gatineau - Tất cả những lợi thế của một thành phố lớn mà không có sự bất tiện. Ngay bên ngoài Ottawa.
• Magog - Thị trấn nghỉ mát nổi tiếng trên hồ Memphrémagog, căn cứ để khám phá Eastern Townships
• Montreal - Thành phố lớn nhất của Quebec, trung tâm văn hóa và tài chính.
• Mont-Tremblant - Trượt tuyết, cắm trại và đi bộ đường dài tại thị trấn nghỉ mát trên núi này.
• Saguenay - Cửa ngõ phía Bắc. Từ đây, đi về phía tây để thu thập quả việt quất xung quanh Lac St. Jean hoặc phía đông để xem cá voi từ Tadoussac.
• Sherbrooke - Thành phố lớn nhất trong Eastern Townships.
• Trois-Rivières - Nằm giữa Montréal và Thành phố Quebec trên sông St. Lawrence.